انتخاب کدخدا
همواره در طول تاريخ ايران، روستاها توسط کدخدايان اداره شده است. مردم کسی را به عنوان کدخدا انتخاب می کردند که بيشتر از ديگران نفوذ و اعتبار داشته باشد و بتواند ضمن رسيدگی به کارهای کشاورزی و دامداری خود، در امور عمومی روستا نيز فعاليت نمايد.
کدخدا به عنوان ريش سفيد و معتمد محل در کليه امور ده، سواي امور دينی و مذهبی دخالت داشت.
تا پيش از آن که کُهبُد اراضی ملارد را از اداره خالصه خريداری نمايد، انتخاب کدخدا توسط مردم و با تأييد و امضای اداره خالصه انجام می گرفت.
اما پس از آن که کُهبد اراضی ملارد را خريداری نمود؛ ارباب يعني (کُهبُد) يکي از افرادی را که در ميان مردم از نفوذ و اعتبار قابل توجهي برخوردار بود به کدخدايی بر می گزيد. البته بعدها فرمانداری نيز حکم کدخدايی وی را صحه می گذارد.
يادآور می شود در ملارد قديم کسي که کدخدا می شد، کدخدای ملارد، کرد آباد و قشلاق به شمار می آمد و در واقع، اين سه مکان يک کدخدا داشت.
وظيفه کدخدا
ـ هنگامی که حوادث طبيعی همچون زلزله، سيل و بيمار های مُسری دامنگير مردم می شد؛ کدخدا تا پيش از رسيدن کمک های دولتی، مردم را برای کمک به يکديگر بسيج می نمود.
ـ اگر اختلافی ميان روستائيان بر سرِ زمين، آب، حق وراثت و يا اختلافات خانوادگی صورت مي گرفت، کدخدا آنان را به صلح و دوستی و مماشات با يکديگر دعوت می نمود و اغلب نيز با پادرميانی کدخدا مسائل و مشکلات حل و فصل مي شد و اگر از اين طريق ممکن نمي گرديد؛ آنان را به ادارات دولتي و ژاندامری معرفي مي نمود تا از طريق قوانين مدني کشور نسبت به مشکل آنان رسيدگي شود.
ـ کدخدا گذشته از اموري که به روستا مربوط مي گرديد، رابط بين روستائيان و اداره هاي دولتي نيز به شمار مي آمد.
از جمله هنگامي که مأمور يا مأموران دولتي براي انجام وظايفي همچون رسيدگي به امور بهداشتي، سرشماري نفوس، امور انتظامي و سربازگيري به ملارد مي آمدند؛ اين وظيفه کدخدا بود که از آنان پذيرايي نمايد. در چنين مواردي، مأموران ابتدا به کدخدا مراجعه مي کردند تا تسهيلاتي براي انجام کارهايشان فراهم گردد.
مثلاً مأموري که براي سربازگيري مي آمد؛ با در دست داشتن اسامي کساني که هنگام سربازيشان فرا رسيده بود، ابتدا به خانه کدخدا مي رفت و از کدخدا مي خواست تا آنان را معرفي نمايد.
کدخدا دستيار خود را، به منزل جواناني که وقت سربازيشان فرا رسيده بود مي فرستاد و از پدر و مادر آنان مي خواست که به همراه جوان خود به خانه کدخدا بيايند. با آمدن آنان؛ مأمور مطابق وظيفه، حکم سربازي را مي خواند و آنچه را که در اين خصوص مي بايست بگويد بيان مي داشت.
در اين هنگام کدخدا زبان به سخن مي گشود و براي اين که دلشوره و نگراني جوان را برطرف سازد و آه و ناله پدر و مادر را از ميان ببرد به آنان مي گفت:
سربازي يک وظيفه عمومي است؛ همه مردم در مقابل کشور خود مسئول هستند. هرکس بايد دِِينِ خود را نسبت به ميهن خود ادا کند و… کدخدا با سخناني از اين سياق، پدر و مادر را مجاب مي نمود تا فرزند خود را در روز مقرر به خدمت نظام بفرستند و دلشوره جوان را نيز تبديل به يک شور و وظيفه ميهني مي نمود.
کدخدايان ملارد
اين که نخستين کدخداي ملارد چه کسي بوده به درستـي معلوم نيست و اين که از چه زمان براي ملارد، کرد آباد و قشلاق يک کدخدا انتخاب شده نامعلوم است.
بنا بر تحقيقات انجام گرفته اولين کدخداي شناخته شده ملارد محمد حنيفه خان و آخرين کدخداي ملارد نيز ناصرخان صادقي بوده است.
کدخدايان ملارد به ترتيب عبارتند از:
محمد حنيفه خان
قدر مسلم اين است که محمدحنيفه خان در سال 1294 شمسي يعني در عهد احمدشاه قاجار مقام کدخدايي ملارد را داشته است و اين از خلال نامه اي که وي به اداره خالصه نوشته و در آن موضوع شکسته شدن سنگ آسياب ملارد را در ميان گذارده معلوم مي گردد.
محمودخان حنفي
فرزند محمد حنيفه خان. در ملارد ولادت يافت. کدخدايي ملارد را به مدت چند سال و آن نيز تا سال 1310 برعهده داشت و عاقبت در حدود سال 1315 درگذشت و در قبرستان ملارد به خاک سپرده شد.
مشهدي محمد افشار
از حدود سال 1310 به مدت چند سال کدخدايي ملارد را برعهده داشته است. علي رغم پرس و جويي که صورت گرفت از زندگي و حيات مشهدي محمد افشار اطلاعي به دست نيامد.
فقط اين مطلب معلوم گرديد که مشهدي محمد افشار خانه اش بيرون قلعه و در جنب زمين هاي حاج محمدعلي پدر مهدي خان نوري بوده که بعداً توسط حاج غلامحسين کاظمي خريداري شده است.
مصطفي خان صادقي
فرزند شيخ صالح، در سال 1283 در ملارد ولادت يافت. چند سالي را تا سال 1317 در مقام کدخدايي ملارد به فعاليت پرداخت.
وي فردي مردمدار و از کدخدايان با تدبير و از علاقمندان به گسترش دانش بود و هنگامي که اهالي ملارد در سال 1309 اقدام به نامه نگاري به وزير معارف نموده و تقاضاي تأسيس مدرسه در ملارد را داشتند، اولين امضا متعلق به وي بود.
وي در سال 1325 به بيماري سل درگذشت و در قبرستان ملارد به خاک سپرده شد.
حسن ناصري
فرزند ملا محمد نبي. در ملارد ولادت يافت و از سال 1317 تا حدود سال 1322 مقام کدخدايي ملارد را برعهده داشت.
حسن ناصري فردي با سواد و دانش آموخته بود که به همين دليل اشتهار به شيخ حسن ناصري داشت. وي يکي از مدافعان گسترش سواد و دانش در روستاي ملارد بود و چنان که از اسناد نيز برمي آيد، از امضا کنندگان دو نامه اي است که اهالي ملارد يکي در سال 1309 و ديگري در سال 1315 به وزارت معارف نگاشته و در آن تقاضاي تأسيس مدرسه در ملارد را نموده اند.
وي در حدود سال 1335 وفات نمود و در قبرستان ملارد به خاک سپرده شد.
حاج غلامرضا افشار
فرزند ولي، در سال 1272 در ملارد ولادت يافت و از حدود سال 1323 تا 1329 در مقام کدخدايی ملارد به ايفاي نقش پرداخت. حاج غلامرضا افشار فردی خيّر و از آثار خير وی ساختن حوض مسجد ملارد بود که آن را در حدود سال 1320 ساخته است. حاج غلامرضا افشار از سازندگان دبستان شماره 56 ملارد به شمار می آيد که آن را در سال 1317 به مشارکت حاج ابوالقاسم سليمی و حاج صفرعلي ناصری بنا نموده اند.
همچنين غسالخانه ملارد بنا بر وصيت وي در سال 1335 توسط پسرش محمود افشار ساخته شده است. وي در حدود سال 1332 درگذشت و در قم، در قبرستان نو به خاک سپرده شد.
مهدي خان نوری
فرزند محمدعلی، در حدود سال 1286 در ملارد ولادت يافت. از سال 1329 تا سال 1344 در مقام کدخدايی ملارد به ايفای نقش پرداخت. و در سال 1345 درگذشت و در قبرستان ملارد به خاک سپرده شد.
شايان ذکر است در غياب مهدی خان نوری يعني زماني که براي وی کاری پديد مي آمد و يا مثلاً در مسافرت بود؛ پسرش کريم خان نوری عهده دار مسئوليت های پدر بود.
ناصرخان صادقی
فرزند مصطفي خان صادقی، در سال 1313 در ملارد ولادت يافت. وی از سال 1344 به انتخاب کهبد و امضاي فرمانداري به کدخدايي ملارد برگزيده شد و تا 1351 در اين مقام قرار داشت. وی فردی جامع فضايل اخلاقي و از علاقمندان گسترش سواد و دانش در ميان اهالي بوده و اکنون نيز در ملارد سکونت دارد.
متن حکم کدخدايي وي که از طرف فرمانداري کرج در تاريخ10/ 3/ 1344 و به شماره 1063 صادر گرديده به قرار ذيل است:
آقاي ناصر صادقي
بنا به معرفي مالک و به پيشنهاد شماره392ـ6/ 3/ 44 بخشداري شهريار، به موجب اين حکم به سمت کدخدايي قريه ملارد منصوب مي شويد.
حقوق سنواتي شما بر طبق قرارداد جداگانه که بين شما و مالک تنظيم مي شود قابل پرداخت خواهد بود.
فرماندار شهرستان کرج: روحاني»
برگه از وبلاگ ملاردی ها جناب آقای معين الدين محرابي
